Zespół do Badań nad Akwizycją Języka Polskiego

Zadania w projekcie

Zadanie 1. (realizacja – 9-11.2023)

Przygotowanie bazy wiedzy na podstawie zgromadzonej bibliografii:

  1. literatury naukowej nt. zagadnień teoretycznych normy językowej, tendencji rozwojowych składni polskiej i współczesnej wariantywności składniowej;
  2. współczesnych gramatyk, poradników z kultury języka i źródeł leksykograficznych – badanie pod względem różnic kodyfikacji poszczególnych zjawisk składniowych;
  3. najnowszej literatury metodycznej – poznanie propozycji nowych typów ćwiczeń glottodydaktycznych, zgodnych z nowoczesnymi metodami glottodydaktyki;
  4. publikacji prezentujących empiryczne analizy glottodydaktyczne – badanie pod względem możliwości wyłonienia niedoskonałości w prezentacji normy składniowej (ujawnienie postawy perfekcjonistycznej, czyli oderwanej od życia interpretacji normy).

Ten etap pracy pozwoli na opracowanie teoretycznych podstaw publikacji „Właściwe użycia składniowe polszczyzny. Poradnik z ćwiczeniami nie tylko dla Ukraińców” oraz sporządzenie zamieszczonej w niej bibliografii. Bibliografia zostanie także udostępniona na założonej stronie internetowej projektu osobom zainteresowanym (studentom, nauczycielom, miłośnikom polszczyzny).

Zadanie 2.  (realizacja – 10-12.2023) Przygotowanie na potrzeby dalszych badań oraz prezentacji w poradniku – na podstawie dostępnych źródeł materiałowych (zob. Materiał) – korpusu odstępstw od normy składniowej w PUPJU. Zanalizowanie korpusu na podstawie trzech kryteriów: 1) typ konstrukcji  (np. współrzędne i podrzędne, bezosobowe etc.) lub reguła składniowa (np. reguły szyku), 2) pochodzenie odstępstwa od normy (ustalenie, czy źródłem odstępstwa jest interferencja z języka ukraińskiego), 3) ranga odstępstwa od normy (dewiacje oczywiste oraz struktury występujące w uzusie ogólnopolskim, których status normatywny jest dyskusyjny). Taka analiza pozwoli wytypować materiał, który wymaga opisu w poradniku ze względu na 1) interferencję zewnętrzną, 2)  dyskusyjny status odstępstwa od normy w polszczyźnie ogólnej. Ponadto ustalona zostanie seryjność problematycznych struktur i ich powtarzalność w zestawach błędów pochodzących z różnych odmian PUPJU. Wyselekcjonowany na tym etapie materiał zostanie włączony do poradnika.

Zadanie 3. (realizacja – 12.2023-3.2024) Przeprowadzenie badania w korpusach tekstów współczesnej polszczyzny (zob. Materiał) celem ustalenia rozpowszechnienia – i co za tym idzie – statusu normatywnego struktur, które na wcześniejszym etapie badań zostały uznane za dyskusyjne. Wyniki analiz zostaną włączone do poradnika, a także opracowane w formie artykułu naukowego.

Zadanie 4. (realizacja – 12.2023-7.2024) Opracowanie podstawowej części poradnika – komentarzy na temat właściwych użyć analizowanych struktur oraz towarzyszących im ćwiczeń. Ewaluacja części podstawowej: 1) przeprowadzenie „protokołu głośnego myślenia” w grupie studentów UMK w Toruniu (z pierwszym językiem wschodniosłowiańskim), 2) przetestowanie on-line wybranych ćwiczeń w grupie studentów polonistyki lwowskiej. Analiza wyników ewaluacji i wprowadzenie do poradnika uzupełnień oraz poprawek. Przygotowanie poradnika do publikacji.

Zadanie 5. (realizacja – 12.2023-8.2024) Upowszechnianie wyników:

  1. Zorganizowanie w Katedrze Języka Polskiego UMK trzech otwartych seminariów naukowych (12.2023, 3.2024, 6.2023), z zaproszeniem pracowników Wydziału Humanistycznego UMK oraz (on-line) Katedry Filologii Polskiej Narodowego Uniwersytetu Lwowskiego im. Iwana Franki, stanowiących forum dyskusyjne nad problemami dynamiki normy składniowej współczesnej polszczyzny oraz wzajemnego transferu „językoznawstwo – glottodydaktyka”.
  2. Przygotowanie i przeprowadzenie trzech wykładów (11.2023, 2.2024, 4.2024) o nauczaniu polskiej składni Ukraińców dla studentów specjalizacji nauczycielskiej oraz słuchaczy studiów podyplomowych, a także pracowników Studium Kultury i Języka Polskiego UMK, z zaproszeniem (on-line) wykładowców, doktorantów i magistrantów polonistyki Narodowego Uniwersytetu Lwowskiego im. Iwana Franki.
  3. Przygotowanie artykułu naukowego nt. dostrzeżonych w czasie prac empirycznych relacji między językoznawstwem a glottodydaktyką.
  4. Systematyczna prezentacja wyników badań na założonej stronie internetowej projektu w domenie UMK w Toruniu.
Zespół do Badań nad Akwizycją Języka Polskiego